Jak towarzyszyć dziecku w trudnych emocjach?

          Dla każdego rodzica i opiekuna, momenty, w których dziecko doświadcza silnych, negatywnych emocji, takich jak złość czy smutek, bywają wyzwaniem. Kluczem do budowania silnej i pełnej zaufania relacji jest umiejętność towarzyszenia dziecku w tych trudnych chwilach. 

Rozpoznaj i nazwij emocje:

Pierwszym krokiem jest zauważenie, co dzieje się z dzieckiem. Czy widzisz napięcie w jego ciele? Słyszysz podniesiony ton głosu lub płacz? Następnie spróbuj nazwać emocję, którą Twoim zdaniem dziecko przeżywa. Możesz powiedzieć: "Widzę, że jesteś zły" lub "Wygląda na to, że jest ci smutno". Samo nazwanie emocji pomaga dziecku zrozumieć, co się z nim dzieje.

Stwórz bezpieczną przestrzeń:

Ważne jest, aby dziecko czuło się bezpiecznie, wyrażając swoje emocje. Unikaj karania, zawstydzania czy bagatelizowania jego uczuć. Zamiast tego, pokaż, że jesteś obok i gotowy/gotowa wysłuchać. Czasami wystarczy sama Twoja obecność i spokojne oddychanie.

Aktywnie słuchaj:

Daj dziecku przestrzeń do opowiedzenia o tym, co czuje i dlaczego. Słuchaj uważnie, bez przerywania i oceniania. Zadawaj otwarte pytania, które pomogą dziecku wyrazić swoje myśli i uczucia ("Co się stało?", "Jak się z tym czujesz?"). Parafrazuj to, co usłyszałeś, aby upewnić się, że dobrze rozumiesz ("Czyli rozumiem, że jesteś zły, bo...").

Okaż empatię:

Empatia to umiejętność wczucia się w emocje drugiej osoby. Pokaż dziecku, że rozumiesz jego perspektywę, nawet jeśli nie zgadzasz się z jego zachowaniem. Możesz powiedzieć: "Rozumiem, że to musi być frustrujące" lub "Przykro mi, że tak się czujesz".

Pomóż w regulacji emocji:

Kiedy dziecko poczuje się wysłuchane i zrozumiane, będzie bardziej otwarte na szukanie rozwiązań i uspokojenie się. Możesz zaproponować różne strategie regulacji emocji, dostosowane do wieku i sytuacji, takie jak głębokie oddechy, przytulenie ulubionej zabawki, narysowanie tego, co czuje, czy chwilowe oddalenie się od sytuacji.

Ucz radzenia sobie z emocjami:

Długoterminowym celem jest nauczenie dziecka zdrowych sposobów radzenia sobie z trudnymi emocjami. Rozmawiaj o różnych strategiach, modeluj pożądane zachowania i wspólnie ćwiczcie te umiejętności w spokojnych momentach.

Towarzyszenie dziecku w złości i smutku to inwestycja w jego emocjonalny rozwój i Waszą relację. Pamiętaj, że każda emocja jest ważna i ma swoje miejsce — także te trudne, które dorosłym często trudno zaakceptować. Gdy jako rodzic czy niania potrafisz zostać przy dziecku w jego „nie”, łzach czy frustracji, dajesz mu najcenniejszy przekaz: „Twoje uczucia są bezpieczne ze mną. Nie musisz ich tłumić ani się ich wstydzić.”

Twoja cierpliwość i wsparcie są bezcenne — to właśnie dzięki nim dziecko uczy się, że nie jest samo, nawet wtedy, gdy przeżywa coś trudnego. Taka obecność buduje fundamenty zdrowej samooceny, umiejętności radzenia sobie z emocjami i tworzy głęboką, trwałą więź. Bo relacja nie rodzi się wtedy, gdy wszystko idzie gładko. Relacja buduje się właśnie w tych momentach, gdy jesteśmy obok – z empatią, spokojem i gotowością do słuchania.

Nie zawsze trzeba mieć gotowe rozwiązania. Czasem wystarczy po prostu być.